Κάποτε, λιγότερο από 20 χρόνια πριν, η Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙΠΕ) της Κομοτηνής έσφυζε από ζωή. Νταλίκες φορτωμένες εμπορεύματα αναχωρούσαν για τα Βαλκάνια και την Ευρώπη και σχεδόν 20.000 εργαζόμενοι διέσχιζαν κάθε μέρα τις πύλες της για να πιάσουν δουλειά, στις περίπου 100 επιχειρήσεις της ΒΙΠΕ.
Ανάμεσά τους και ο 52χρονος άντρας, που άνεργος επί μήνες, προχώρησε χτες...
... στην επεισοδιακή ομηρία στο εργοστάσιο της Helesi ΑΕ, όπου εργαζόταν πριν την απόλυσή του.Χιλιάδες άνθρωποι στην Κομοτηνή προσπαθούν καθημερινά να τα «βγάλουν πέρα» χωρίς δουλειά και χρήματα, αφού η ανεργία στην περιοχή πλησιάζει πλέον το 35% έως 40%, «ασχέτως του τι λένε τα επίσημα στοιχεία», παρατηρεί ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών - Βιοτεχνιών Ροδόπης, Γιώργος Νικολαΐδης.
Σήμερα, η ΒΙΠΕ μοιάζει με νεκροταφείο επιχειρήσεων. «Το 1994 λειτουργούσαν στη ΒΙΠΕ, όπου εδρεύει και η δική μου εταιρεία, περίπου 100 επιχειρήσεις. Το 1997 υπολογίζω ότι είχαμε μείνει 76. Σήμερα επιζούν δέκα και δεν διαλέγω το ρήμα ‘’επιζούν’’ τυχαία... Από 18000-20.000 εργαζόμενους στη ΒΙΠΕ, είναι ζήτημα πλέον αν έχουν απομείνει 900 ή 1000. Η κατάσταση με την πολιτική που εφαρμόζεται σε κεντρικό επίπεδο, αλλά και από τις τράπεζες, είναι απαράδεκτη. Υποσχέσεις παίρνουμε πάρα πολλές, αλλά δεν βλέπουμε να αλλάζει κάτι στην πράξη», σημειώνει ο κ.Νικολαΐδης.
Τον ρωτήσαμε αν θεωρεί ότι το χτεσινό περιστατικό ομηρίας στη «Helesi ΑΕ», που κατέληξε στον τραυματισμό δύο ανθρώπων, ενδέχεται να αποτελεί προπομπό μιας κατάστασης, που θα μπορούσε να γενικευτεί, λόγω της ανεργίας και της απόγνωσης των ανθρώπων.
«O ανθρώπινος νους δεν μπορεί να αντιληφθεί την κατάσταση των εργαζομένων εδώ. Η αγανάκτηση έχει φτάσει σε απρόβλεπτο σημείο. Οταν χάνεις το χαμόγελό σου και τη σχετική ακόμη ευτυχία σου, η κατάσταση είναι τραγική. Το χτεσινό περιστατικό θέλω να το εκλάβω, πάντως, ως μεμονωμένο», απαντά.
Οφειλές 35-40 εκατ. ευρώ από το 12%
Θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση για τις επιχειρήσεις της περιοχής και, κατά συνέπεια, για τους εργαζόμενους; Ίσως, αν αφαιρούνταν κάποια «αγκάθια», που σήμερα παγώνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ίσως το βασικότερο από αυτά είναι οι οφειλές του κράτους προς τις επιχειρήσεις της Θράκης, από την περίφημη επιδότηση 12% του εργατικού κόστους. «Υπολογίζω ότι οι οφειλές για το 2011 από το 12% ανέρχονται σε 35-40 εκατ. ευρώ. Είναι ο μεγάλος μας βραχνάς, καθώς το εγγράφουμε στους ισολογισμούς μας και φορολογούμαστε αντιστοίχως, χωρίς να το έχουμε εισπράξει. Η δική μου επιχείρηση, για παράδειγμα, δεν το έχει λάβει όχι πέρυσι, αλλά όλα τα χρόνια από το 2008 κι έπειτα», υποστηρίζει ο κ. Νικολαΐδης.
Μπορεί το 12% να είναι ο βασικότερος «βραχνάς» για τις επιχειρήσεις της Ροδόπης και ιδίως τής ΒΙΠΕ, αλλά δεν είναι ο μόνος. Η ελλιπής σύνδεση της βιομηχανικής περιοχής με την Εγνατία Οδό («χρειάζεται να κατασκευαστούν μόλις 200 μέτρα για να συνδεθεί η ΒΙΠΕ με την Εγνατία Οδό, αλλά δεν έχει γίνει τίποτα») και τα βουλγαρικά σύνορα, αποτελεί πρόσθετο πρόβλημα.
Παράλληλα, το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν «κλείσει» πολύ τα πιστωτικά όρια, λόγω της οικονομικής κρίσης, φρενάρει την παραγωγική και εξαγωγική δραστηριότητα των επιχειρήσεων. «Δεν υπάρχουν επαρκή πιστωτικά όρια ούτε για να αγοράσουμε πρώτες ύλες», προσθέτει ο κ. Νικολαΐδης.
«Οι επιχειρήσεις λειτουργούν μόνο όταν έχουν παραγγελίες»
Δράμα χαρακτηρίζει την κατάσταση ο γραμματέας του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ροδόπης, Γιώργος Χατζηαθανασίου, επισημαίνοντας ότι αν και τα επίσημα στοιχεία κάνουν λόγο για ανεργία 25%, αυτή υπερβαίνει στην πραγματικότητα το 40%.
Όπως λέει, οι επιχειρήσεις στη ΒΙΠΕ έχουν αποδεκατιστεί, καθώς έχουν απομείνει λιγότερες από 10 και ανάμεσα σε αυτές η μία είναι της ΔΕΗ και η άλλη η DIAXON, θυγατρική των ΕΛΠΕ, δηλαδή στηρίζονται από τις ισχυρές μητρικές τους.
«Αλλά και έξω από τη ΒΙΠΕ, περίπου 15 επιχειρήσεις υπολειτουργούν, παράγοντας μόνο όταν έχουν παραγγελίες. Σε σχεδόν όλες τις επιχειρήσεις, καταγράφονται καθυστερήσεις στην καταβολή των δεδουλευμένων, από δύο έως έξι μήνες», προσθέτει.
Όπως ισχυρίζεται ο κ. Χατζηαθανασίου, στην εταιρεία κατασκευής πλαστικών κάδων απορριμμάτων «Helesi ΑΕ», όπου σημειώθηκε το χτεσινό περιστατικό, από περίπου 150 προ διετίας, οι εργαζόμενοι έχουν μειωθεί σήμερα σε 80, στους οποίους οφείλονται δεδουλευμένα δύο μηνών.
Στη «Σέλμαν», όπου εργάζεται και ο ίδιος, οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν απεργία διαρκείας την περασμένη Τετάρτη, διεκδικώντας αφενός την ανάκληση προγραμματισμένων απολύσεων («αν και δεν έχει ανακοινωθεί ακριβής αριθμός, υπολογίζουμε ότι αφορούν 50-60 από τους 113 εργαζόμενους») και, αφετέρου, να ισχύσει ξανά η δυνατότητα άδειας πέντε εβδομάδων άνευ αποδοχών, ώστε να αποφευχθούν απολύσεις.
Στην εταιρεία «Benjamin Moore», συνεχίζει ο κ. Χατζηαθανασίου, ανακοινώθηκε πρόσφατα στους εργαζομένους ότι «περνούν» σε εκ περιτροπής τριήμερη εργασία εβδομαδιαίως, έναντι τετραήμερης μέχρι πρότινος, ενώ μειώσεις στους μισθούς σχεδιάζει και η χαρτοποιία Κομοτηνής «Elina», επίσης εντός της ΒΙΠΕ.
Σε κατάσταση βρασμού οι εργαζόμενοι
Ερωτηθείς για το χτεσινό περιστατικό, ο κ. Χατζηαθανασίου εξέφρασε την ελπίδα να μην υπάρξουν άλλα τέτοια συμβάντα, πρωτόγνωρα για την περιοχή, αλλά ταυτόχρονα και τον φόβο ότι δεν αποκλείεται μια κοινωνική έκρηξη στην Κομοτηνή, καθώς χιλιάδες άνεργοι βρίσκονται σε απόγνωση.
«Στις γενικές συνελεύσεις των εργοστασίων όπου παρευρισκόμαστε το τελευταίο διάστημα, βλέπουμε διαρκώς εργαζόμενους σε κατάσταση βρασμού για όσα συμβαίνουν και με αισθήματα εκδίκησης», υποστηρίζει.
Κατά τον κ. Χατζηαθανασίου, το Εργατικό Κέντρο ετοιμάζεται να λάβει πρωτοβουλία για συντονισμό όλων των εργαζομένων, σε όλα τα εργοστάσια της Κομοτηνής, ώστε να ξεκινήσουν δυναμικές κοινές κινητοποιήσεις.
