Οι έρευνες που ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή ότι θα πραγματοποιήσει η Τουρκία σε περιοχές εντός της ελληνικής ΑΟΖ νότια της Ρόδου και του Καστελόριζου και οι χάρτες των εν λόγω περιοχών που δημοσιεύτηκαν στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως διαλύοντας ...όποιες ψευδαισθήσεις για την πολιτική της ελληνοτουρκικής προσέγγισης.
Με την κίνηση αυτή η Άγκυρα επανέφερε στο προσκήνιο το πακέτο των τουρκικών αμφισβητήσεων επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από τοΒόρειο Αιγαίο (1973), συνέχισαν στα Δωδεκάνησα (κρίση των Ιμίων 1996) και επεκτείνονται σήμερα – σε μια περίοδο καταφανούς ελληνικής αδυναμίας – εις βάρος της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στην ανατολική Μεσόγειο.
Κάπως έτσι επανερχόμαστε στην οδυνηρή πραγματικότητα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, οι οποίες χαρακτηρίζονται από τις αμφισβητήσεις επί της ελληνικής κυριαρχίας και όχι από την άσκοπη – όπως αποδεικνύεται – επικοινωνιακή διαχείρισή της με τη δημιουργία μιας τεχνητής ατμόσφαιρας προσέγγισης και φιλίας.
Οι χάρτες που δημοσίευσε η τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την περασμένη Παρασκευή περιγράφουν επακριβώς τις τουρκικές διεκδικήσεις οικοπέδων τόσο της ελληνικής όσο και της κυπριακής ΑΟΖ. Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι οι εν λόγω αποφάσεις ελήφθησαν στις 16 Μαρτίου 2012 από το τουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο και με τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως έλαβαν τη μορφήνόμου του τουρκικού κράτους. Στο σημείο αυτό δύο κρίσιμες επισημάνσεις είναι απαραίτητες:
1 Αυτές οι τουρκικές αποφάσεις που διατυπώνονται με κάθε επισημότητα στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως λαμβάνονται σε μια στιγμή κατά την οποία στην Ελλάδα κορυφώνεται η κρίση με τη διάλυση -αναδιάταξη στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, την οικονομία κατεστραμμένη και την κοινωνία σε κατάσταση σοκ.
2 Τον Νοέμβρη του 1973, δυο βδομάδες πριν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, σε μια επίσης ασταθή περίοδο για την ελληνική πολιτική – οικονομική – κοινωνική πραγματικότητα, στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύτηκαν θαλάσσια οικόπεδα στα βορειοδυτικά της Μυτιλήνης, τα οποία παραχωρήθηκαν (όπως και αυτά που σήμερα ορίζονται νότια της Ρόδου και του Καστελόριζου) για έρευνες στην τουρκική ανώνυμη εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ.
Αυτή η δημοσίευση (1973) θεωρείται η απαρχή των ελληνοτουρκικών «τριβών», οι οποίες οδήγησαν τις δυο χώρες στο χείλος του πολέμου τρεις φορές (1974, 1987, 1996), σε μια κούρσα εξοπλισμών με βαρύτατες οικονομικές συνέπειες και το Αιγαίο υπό αυστηρή αμερικανική στρατιωτική (ΝΑΤΟ) εποπτεία.
Οι τουρκικοί στόχοι
Κοιτώντας τις περιοχές στις οποίες προτίθεται η Άγκυρα να προχωρήσει σε έρευνες είναι φανερό ότι η Τουρκία έχει αποφασίσει:
♦ Να υπογραμμίσει - υπενθυμίσει τα δικαιώματα που θεωρεί ότι έλκει μέσα από τον έλεγχο που ασκεί στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η Άγκυρα, στο πλαίσιο της αναγνώρισης της κρατικής υπόστασης της κατεχόμενης Κύπρου, στις 23.11.2011 προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας Ερευνών Πετρελαίου και Κοινής Παραγωγής ανάμεσα στην TPAO και το ψευδοκράτος.
♦ Να επαναλάβει με ένταση τις αμφισβητήσεις της ελληνικής ΑΟΖ στη Μεσόγειο μη λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη της Ρόδου και του Καστελόριζου.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι αυτή η κίνηση της Τουρκίας συνδέεται απολύτωςμε τη συστηματική διπλωματική της προσπάθεια να οριοθετήσει την ΑΟΖ στην περιοχή δια-βουλευόμενη με τη Λιβύη, την Αίγυπτο και τον Λίβανο. Βασικός στόχος αυτών των διαβουλεύσεων είναι να εκμεταλλευτεί την αδράνεια των ελληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες δεν έχουν τολμήσει να ανακοινώσουν την ελληνική Ζώνη υπογραμμίζοντας τα δικαιώματα που έχουν τα κατοικημένα ελληνικά νησιά όπως είναι η Ρόδος και το Καστελόριζο.
Με την εμφάνιση των νέων τουρκικών ανακοινώσεων και των χαρτών επιβεβαιώνεται ακόμη μια φορά η σταθερότητα και η συνέπεια της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία εξελίσσεται αδιατάρακτη, έστω κι αν η εμφάνιση των «ισλαμιστών» του Ερ-ντογάν και ο παραμερισμός του στρατιωτικού κατεστημένου δημιούργησαν (σε αφελείς…) την προσδοκία περί ριζικής αλλαγής πλεύσης.
Επιπλέον αυτές οι τουρκικές ανακοινώσεις, όπως εκτιμούν Έλληνες διπλωμάτες στην Αθήνα, περιγράφουν την επιλογή της έντασης στην οποία προχωρά η κυβέρνηση Ερντο-γάν προκειμένου να υποστηρίξει πολιτικά (και όχι αναζητώντας επιχειρήματα στο Διεθνές Δίκαιο) τις διεκδικήσεις και τα συμφέροντά της.
Η «απάντηση» της Αθήνας
Όπως γίνεται συνήθως ύστερα από κάθε τουρκική ενέργεια αμφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, η Αθήνα… ψάχνει να βρει το δίκιο της με ανακοινώσεις. Στην προκειμένη περίπτωση ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών με δήλωσή του κατέγραψε, μαζί με τη δυσφορία, και τις ελληνικές θέσεις περί των τουρκικών αποφάσεων να πραγματοποιηθούν έρευνες εντός της ελληνικής ΑΟΖ. Σύμφωνα λοιπόν με τον εκπρόσωπο του ελληνικού ΥΠΕΞ:
♦ Οι προθέσεις της Άγκυρας να προχωρήσει σε πετρελαϊκές έρευνες νότια του Καστελόριζου και της Ρόδου αντιβαίνουν στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και μεκανέναν τρόπο δεν μπορεί να θίξει κυριαρχικά δικαιώματα και αρμοδιότητες της Ελλάδας.
♦ «Οι θέσεις μας σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα είναι δεδομένες και έχουν γνωστοποιηθεί επανειλημμένως προς την τουρκική πλευρά. Σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και του εθιμικού δικαίου, περιοχές που αναφέρονται στις εν λόγω (τουρκικές) αποφάσεις περιλαμβάνουν και ελληνική υφαλοκρηπίδα».
♦ «Το υπουργείο Εξωτερικών προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την κατοχύρωση και την προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας».
Η ψευδαίσθηση της ηγεμονίας
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ο τρόπος με τον οποίο ο τουρκικός Τύπος προβάλλει τα νεο-οθωμανικά οράματα με χαρακτηριστικούς τίτλους όπως της «Σαμπάχ», που κάνει λόγο για «Έφοδο στη Μεσόγειο».
Με αυτήν την «έφοδο» η Άγκυρα φιλοδοξεί να υπενθυμίσει στη Λευκωσία, αλλά κυρίως στην Αθήνα, ότι δεν μπορούν να αγνοήσουν τα τουρκικά συμφέροντα και τη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας στις διευθετήσεις για τη διανομή των ενεργειακών πόρων στην ανατολική Μεσόγειο – και όχι μόνο.
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, το παιχνίδι είναι δύσκολο και επισφαλές για την Τουρκία. Κυρίως διότι η επίδειξη της στρατιωτικής ισχύος κάποιες φορές οδηγεί στη χρήση της. Και στην προκειμένη περίπτωση, στην ανατολική Μεσόγειο δεν είναι η Ελλάδα ο αντίπαλος της Τουρκίας…
Βέβαια, αυτή η επισήμανση ουδόλως ανακουφίζει την ελληνική διπλωματία, η οποία γνωρίζει τι συμβαίνει στον ανίσχυρο που θα βρεθεί στο γήπεδο όπου παίζουν μπάλα τα θηρία…
Οι χάρτες
Οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες δημοσιεύτηκαν στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 27.4.2012 και εξουσιοδοτούν την ΤΡΑΟ να διεξαγάγει έρευνες πετρελαίου εκτός των τουρκικών χωρικών υδάτων προσδιορίζουν τις εν λόγω περιοχές ως εξής:
♦ Απόφαση 2011/1753: Περιοχή AR/TPO/4856, εκτάσεως 306.518 εκταρίων, του τομέα XIV (Αdana).
♦ Απόφαση 2012/2973: Περιοχή AR/TPO/5029 του τομέα XIV (Αdana).
♦ Απόφαση 2011/2802: Περιοχή AR/TPO/5011, εκτάσεως 365.433 εκταρίων, του τομέα XIV (Αdana).
♦ Απόφαση 2012/2968: Περιοχές AR/TPO/5026, 5027 και 5028, του τομέα XVI (Antalya).
♦ Απόφαση 2012/2975: Περιοχή AR/TPO/5039, του τομέα XΙΙΙ (Ηatay).
♦ Απόφαση 2012/2974: Περιοχές AR/TPO/5033, 5034 και 5035, του τομέα XVΙΙΙ (Mugla).
1. Nότια της Ρόδου
2. Εντός της ΑΟΖ της Κύπρου και του Καστελόριζου
3. Εντός κυπριακής ΑΟΖ
4. Με αυτόν τον χάρτη, που δημοσιεύτηκε στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 1η Νοέμβρη του 1973, ξεκίνησαν όλα στο Αιγαίο
