Ο θεσμός επανήλθε στο φως της δημοσιότητας εξαιτίας της θλιβερής ιστορίας του περασμένου μήνα στην επαρχία Χουνάν
Το σοβιετικό «αρχιπέλαγος των Γκουλάγκ» μπορεί να πέθανε, τα κινεζικά «Λαογκάι» ζουν και βασιλεύουν…
Στην Δύση είναι πιο γνωστά με το παλιό τους σοβιετικό όνομα «Γκουλάγκ», αλλά στην Κίνα ονομάζονται «Λαογκάι»: ο λόγος για τα στρατόπεδα «αναμόρφωσης διά της εργασίας», που λειτουργούν μέχρι και σήμερα στην Κίνα με εκατομμύρια «τροφίμους»- παρά τις έντονες κριτικές από κινήματα πολιτών της χώρας και διεθνείς οργανώσεις, που ασκούν πιέσεις στις κινεζικές αρχές να δοκιμάσουν άλλες μορφές ηπιότερες μορφές τιμωρίας.
Ο θεσμός των κινέζικων γκουλάγκ επανήλθε στο φως της δημοσιότητας εξαιτίας της θλιβερής ιστορίας που εκτυλίχθηκε τον περασμένο μήνα στην επαρχία Χουνάν. ΗΤανγκ Χούι, μια μητέρα που η κόρη της έπεσε θύμα βιασμού σε ηλικία 11 ετών και υποχρεώθηκε να εκδίδεται, ζητούσε επίμονα από τις Αρχές την αυστηρότερη τιμωρία των ενόχων, ανάμεσα στους οποίους ήταν και κάποιοι αστυνομικοί. Η επιμονή της όμως της στοίχισε ακριβά, καθώς καταδικάστηκε σε 18μηνο εγκλεισμό σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας για «διατάραξη της δημόσιας τάξης» και επειδή άσκησε «αρνητική επιρροή στην κοινωνία»! Η απόφαση προκάλεσε θύελλα μεταξύ των Κινέζων χρηστών του Διαδικτύου και κινητοποιήθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες υπέρ της θαρραλέας μητέρας, η οποία σύντομα αποφυλακίστηκε.
Όπως σημειώνει σε εκτενή της ανταπόκριση από το Πεκίνο η εφημερίδα «Figaro», τα στρατόπεδα αυτά αποτελούν μια ζοφερή μαοϊκή επινόηση, που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Ο Μάο Τσε Τουνγκ είχε πρωτοεισάγει την «αναμόρφωση διά της εργασίας» το 1957, με σκοπό την αντιμετώπιση και την επανένταξη των μικρό-εγκληματιών και κυρίως των ενοχλητικών αντιφρονούντων – διανοούμενων.
Μετά την λήξη της Πολιτιστικής Επανάστασης (1966-1976), ο θεσμός σχεδόν καταργήθηκε, αλλά επανήλθε στη δεκαετία του 1980. Το 2008 καταμετρήθηκαν 350 στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας και αυτή τη στιγμή τρία με πέντε εκατομμύρια Κινέζοι εκτίουν την ποινή τους σε αυτά. Σύμφωνα με τις επίσημες αναφορές, 50 εκατομμύρια Κινέζοι έχουν περάσει από τα στρατόπεδα από την δημιουργία τους μέχρι και σήμερα. Υπολογίζεται ότι η κινέζική κυβέρνηση κερδίζει 200 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο από την εργασία στα στρατόπεδα.
Σύμφωνα με τον κανονισμό των Λαογκάι οι κρατούμενοι θα πρέπει να μελετούν τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα και δεν επιτρέπεται να δουλεύουν πάνω από έξι ώρες ημερησίως. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική, σύμφωνα με το δημοσίευμα του φιλελεύθερου περιοδικού της Νότιας Κίνας «Νανφένγκ Σουάνγκ», οι κατάδικοι εργάζονται 76,5 ώρες την εβδομάδα και στο διάστημα αυτό η «εκπαίδευσή» τους δεν διαρκεί πάνω από τέσσερις ώρες μέσα σε αυτό το διάστημα.. Οι εργασίες που αναλαμβάνουν οι κρατούμενοι ποικίλουν, από απλές χειροτεχνικές εργασίες μέχρι βαριές σωματικές δουλειές, ανάλογα με τις ικανότητες τους.
Από κατασταλτικής πλευράς, το σύστημα είναι τέλειο, αφού επιτρέπει τον εγκλεισμό κάποιου για διάστημα που μπορεί να φτάσει τα τέσσερα χρόνια χωρίς δίκη ούτε δυνατότητα προσφυγής σε δικηγόρο. Με άλλα λόγια, στην Κίνα μια υπογραφή αρκεί για να σε στείλει πίσω από τα κάγκελα. Και οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι σπάνιες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η περίπτωση του Πενγκ Χονγκ, του 35χρονου Κινέζου που καταδικάστηκε το 2009 σε δύο χρόνια φυλάκισης σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας γιατί δημοσίευσε στο διαδίκτυο χιουμοριστικό σχόλιο για μια γελοιογραφία με τον Γουέν Κιανγκ, πρώην αρχηγός της κινεζικής Αστυνομίας. Ο τελευταίος ένα χρόνο αργότερα καταδικάστηκε σε θανατική ποινή με την κατηγορία ότι χρηματίζονταν με τεράστια ποσά από εγκληματικές συμμορίες. Ο Πενγκ Χονγκ βέβαια εξέτισε την ποινή του μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2011, με μείωση της ποινής μόνο κατά 33 ημέρες.
Αξίζει να σημειωθεί και η περίπτωση του Τζιέ Γκουομπίνγκ που καταδικάστηκε σε φυλάκιση 37 ημερών γιατί διαμαρτυρήθηκε εντόνως για την αναγκαστική έξωση από το σπίτι του, που επρόκειτο να κατεδαφιστεί από τις αρχές χωρίς να του δοθεί η παραμικρή αποζημίωση. Μετά το πέρας των 37 ημερών, στη διάρκεια των οποίων δεν είχε ούτε το δικαίωμα επίσκεψης από την γυναίκα και τα παιδιά του, μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας.
Το κίνημα των κινέζων πολιτών που απαιτούν ουσιαστική μεταρρύθμιση του ποινικού κώδικά μεγαλώνει συνεχώς. Παρά την απελευθέρωση της Τανγκ Χούι, το κύμα της αγανάκτησης συνεχίστηκε. Δέκα γνωστοί και στρατευμένοι δικηγόροι έστειλαν ανοικτή επιστολή στο υπουργείο Δικαιοσύνης ζητώντας διαφάνεια στο ποινικό σύστημα, ενώ το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα, δημοσίευσε μια δημοσκόπηση στο διαδίκτυο σύμφωνα με την οποία το 87% των ερωτηθέντων επιθυμεί την κατάργηση των στρατοπέδων.
Οι κινεζικές αρχές φαίνεται ότι έλαβαν το μήνυμα καθώς «πιλοτικά προγράμματα» ξεκίνησαν να εφαρμόζονται σε τέσσερις μεγάλες πόλεις της χώρας, ενώ ταυτόχρονα εξετάζεται ένα «σύστημα εκπαίδευσης και διόρθωσης αδικημάτων». Η αστυνομία δεν θα αποφασίζει πλέον μόνη της την ποινή που θα επιβάλλεται για κάθε έγκλημα, ενώ ορισμένοι καταδικασθέντες θα έχουν τη δυνατότητα να αναμορφώνονται παραμένοντας εντός της κοινότητας τους.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο Λι Φανγκπίνγκ, έναν εκ των δέκα που υπέγραψαν την επιστολή: «Μπορούμε να παρατηρήσουμε μια απόπειρα ελάφρυνσης του θεσμού της καταναγκαστικής εργασίας. Η πλήρης απώλεια της ελευθερία μετατρέπεται σε περιορισμό της ελευθερίας και αυτό είναι σημαντική πρόοδος».
