Της Αικατερίνα Ερμακόβα για το περιοδικό “Vzgliad“
Τα περιθώρια διαπραγματεύσεων στη Μέση Ανατολή έχουν εξαντληθεί, εκτιμά ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής, Εβγκένι Σατανόβσκι, ενώ προβλέπει ενδεχόμενη επικίνδυνη σύγκρουση Αιγύπτου-Ισραήλ
Τα σύννεφα πολέμου πυκνώνουν επικίνδυνα σε όλη την Μέση Ανατολή, με το Ισραήλ να πραγματοποιεί τη μεγαλύτερη επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας, τα 4 τελευταία χρόνια, την Συρία να αιμορραγεί ακατάπαυστα, και την Αίγυπτο.... να αναζητεί τρόπους διάρρηξης της συμφωνίας του Καμπ Ντέιβιντ. Βέβαιος για την αποτυχία της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής, Εβγκένι Σατανόβσκι, μιλά πλέον για τρομοκρατικό πόλεμο του Ισραήλ, και προβλέπει ότι η Γάζα θα αποδειχθεί «μια δύσκολη υπόθεση», την οποία θα ακολουθήσουν πολλά γεγονότα, στη συνέχεια.
Vzgliad: Λέγεται, ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν είχε προβλέψει τις παλαιστινιακές επιθέσεις και ότι ξεκίνησε την επιχείρηση λόγω των επικείμενων εκλογών. Μήπως εδώ επαναλαμβάνεται η ιστορία του 1993, τότε που εξελέγη χάρις στις τρομοκρατικές επιθέσεις που είχαν σημειωθεί στο Ισραήλ;
Εβγκένι Σατανόβσκι: Σήμερα ο Νετανιάχου είναι πολύ διαφορετικός από τότε. Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω, κι ο Νετανιάχου σήμερα κατανοεί πως όλα έχουν τελειώσει, ότι δηλαδή, η ειρηνευτική διαδικασία είναι ανενεργή, κλινικά νεκρή, και πως κάθε προσπάθεια που είχε αναληφθεί έχει αποτύχει. Ο ίδιος είναι πια μεγαλύτερος, η χώρα του πιο δυνατή, και η εμπειρία τεράστια. Δεν συζητάμε πλέον για τρομοκρατικές ενέργειες, αλλά για τρομοκρατικούς πολέμους.
Vzgliad: Πιστεύτε ότι ο χρόνος που επελέγη για την επιχείρηση στη Γάζα ήταν προκαθορισμένος ή ήταν απλά μια σύμπτωση, δεδομένου ότι η Χαμάς ανοίχθηκε πλέον τόσο προς το Κατάρ, όσο και προς την Αίγυπτο;
Εβγκένι Σατανόβσκι: Το Ισραήλ δεν ενδιαφέρεται για το χρονοδιάγραμμα της Χαμάς, όποιο και αν είναι αυτό. Τις επιθέσεις στο έδαφος του Ισραήλ, κατά πάσα πιθανότητα τις ξεκίνησε η Ισλαμική Τζιχάντ, ανταγωνιστές της Χαμάς, με τους οποίους, τώρα τελευταία, η Χαμάς προσπαθεί συνεννοηθεί.
Η Ισλαμική Τζιχάντ επιδόθηκε σε μια επίδειξη αυτάρκειας απέναντι στην Αίγυπτο και το Κατάρ που με την παρουσία τους στη Γάζα, νομιμοποίησαν την Χαμάς σε διεθνές επίπεδο. Και αμέσως μόλις το Κατάρ αποχώρησε, ήρθε η ώρα των πυραύλων. Πρόκειται αφ’ ενός για μια προσπάθεια -αρκετά επιτυχημένη- να υπονομευτεί η Χαμάς, αφ’ ετέρου να καταδειχθεί, ποιος είναι το αφεντικό.
Η Τζιχάντ επιχείρησε να ποντάρει δυνατά, βομβαρδίζοντας το Ισραήλ. Το ανταποδοτικό χτύπημα, όμως, έγινε εναντίον του Αχμέντ Τζαμπαρί, του κυριότερου μάλλον ηγέτη των στρατιωτικών συνισταμένων της Χαμάς, στην περιοχή της Γάζας.
Στη συνέχεια, ξεκίνησε ένα μεθοδικό ξεσκαρτάρισμα όλων όσων εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, εφόσον είναι γνωστό πού βρίσκονται οι πύραυλοι, πού μένουν και πού κινούνται οι μαχητές.
Η επιχείρηση στη Γάζα θα είναι δύσκολη, και θα ακολουθήσουν και πολλά άλλα γεγονότα. Την άνοιξη ή το καλοκαίρι μένει να δούμε, αν θα υπάρξει πόλεμος με το Ιράν. Στην ημερήσια διάταξη βρίσκεται η κατάρρευσης της Συρίας, αλλά και η δυσμενέστατη κατάσταση στην Ιορδανία, που μπορεί να οδηγήσει ακόμη στη διάλυση της χώρας αυτής.
Vzgliad: Κατάρ, Αραβικά Εμιράτα και Σαουδική Αραβία πιστεύετε πως έχουν τους ίδιους στόχους;
Εβγκένι Σατανόβσκι: Ο κοινός στόχος όλων είναι να αποκτήσουν κυρίαρχο ρόλο. Τα Εμιράτα, έχουν διαφορετικές προτεραιότητες και επιδιώξεις, που δεν σχετίζονται με φιλοδοξίες στην εξωτερική πολιτική. Ακολουθούν χαμηλούς τόνους, φροντίζουν για την εύρυθμη λειτουργία του κράτους τους.
Vzgliad: Ποιά στάση θα τηρήσει, κατά τη γνώμη σας, ο Αιγύπτιος προέδρος Μοχάμεντ Μούρσι, σε περίπτωση που η σύγκρουση στη Γάζα διαρκέσει επί μακρόν; Θα δεχθεί τους πρόσφυγες;
Εβγκένι Σατανόβσκι: Ο Μούρσι δεν πρόκειται να δεχθεί κανέναν. Αντιμετωπίζει ήδη πρόβλημα διαβίωσης του πληθυσμού της δικής του χώρας, ο οποίος σύντομα θα φτάσει τα 100 εκατομμύρια. Σύντομα προβλέπεται και έλλειψη νερού, όταν θα ολοκληρωθούν τα φράγματα στον άνω ρου του Νείλου. Η οικονομία θα καταστραφεί. Η Αίγυπτος, είναι μια χώρα η οποία αντιμετωπίζει το φάσμα ολοκληρωτικής οικονομικής κατάρρευσης.
Ο Μούρσι, δεν πρόκειται να διαδραματίσει κανένα διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Ισραήλ και ισλαμιστών, για τον απλό λόγο, ότι το Ισραήλ δεν φίλος, συνεργάτης ή αδελφός του. Επιδίωξή του είναι η διάρρηξη της συμφωνίας του Καμπ Ντέιβιντ, και την επιδίωξη αυτή θα την εκπληρώσει. Μας περιμένει στο μέλλον ένας μεγάλος πόλεμος μεταξύ Αιγύπτου-Ισραήλ, ο οποίος είναι ακόμη πιο επικίνδυνος από τον πόλεμο Ισραήλ -Ιράν.
Vzgliad: Γιατί ο Μούρσι θέλει να ακυρώσει τη συνθήκη του Καμπ Ντέιβιντ;
Εβγκένι Σατανόβσκι: Ο Αιγύπτιος πρόεδρος δεν μπορεί να διορθώσει την κατάσταση στην οικονομία και στον κοινωνικό τομέα, αλλά ούτε και σε ό,τι αφορά τη φορολογία και το δημογραφικό. Πρέπει όμως να δείξει ότι είναι πρόεδρος ολόκληρης της Αιγύπτου. Γεγονός που σημαίνει, ότι πρέπει να δώσει μάχη για τα καταπατημένα δικαιώματα της Αιγύπτου, για την επαναστρατικοποίηση του Σινά, για τον έλεγχο όλων των ανοιχτών μετώπων, στα οποία περιλαμβάνονται οι ανταγωνισμοί των ισλαμιστικών ομάδων όπως το ζήτημα των σαλαφιτών, αλλά και των γειτονικών ομάδων, όπως η Χαμάς.
Vzgliad: Ποιες είναι οι προοπτικές για συμμετοχή της Ρωσίας στην ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών;
Εβγκένι Σατανόβσκι: Οι Παλαιστίνιοι συνομιλούν περίφημα μεταξύ τους και χωρίς τη Ρωσία, και θα συνεχίσουν να συνεννοούνται, χωρίς αυτή. Σε ό,τι αφορά την ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ Παλαιστίνης και Ισραήλ, αυτή δεν υπάρχει, είναι νεκρή από το μακρινό 1999.
Το γεγονός ότι οι ενδιαφερόμενες για την ειρηνευτική διαδικασία πλευρές εξακολουθούν να προσποιούνται ότι αυτή υπάρχει και ότι οι ίδιοι την ενθαρρύνουν, είναι ένα θέμα καθαρά γραφειοκρατικής φύσεως, που συνδέεται με μισθούς, ταξίδια εργασίας και μηδαμινό έργο, με έξοδα των κρατών. Αποτέλεσμα δεν υπάρχει, απολύτως κανένα.
Ο ρόλος μας είναι καθαρά εθιμοτυπικός. Τα ενδιαφέροντά μας είναι σε μεγάλο βαθμό ανταγωνιστικά με εκείνα των χωρών της περιοχής. Και αυτές πωλούν πετρέλαιο στους ίδιους, στους οποίους πουλάμε και εμείς.
